Godka

• Pogodomy se po ślonsku. Polynie żuru i grzychow w fojerze

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Chnet Palmowo (tyż Kwietno, Wiyrzbno) Niydziela i "farorz" (proboszcz) z "kapelonkym" (wikarym) poświyncom palmy. Bo niypoświyncone to "ino" (tylko) zwykłe mietły. Dejcie tyż pozor, coby w "getneryji" (kwiaciarni) niy wćiśli Wom bylecego.

  23.03.2024 | 10:59

  godka

  język śląski

  śląsko godka

  

• Godka wreszcie w Sejmie. Jest większość, by uznać ją za język regionalny

  śląsko godka

  Przemysław Jedlecki

  Sejm zaczął prace nad uznaniem języka śląskiego za język regionalny.

  20.03.2024 | 14:56

  godka

  Górny Śląsk

  

• Pogodomy se po ślonsku. Piyrsze damy i dama z Persilu

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Nastoła moda, coby na Wojciecha Korfantego, polskego komisorza plebiscytowego przezywać wiela wlezie.

  13.01.2024 | 10:04

  Barbara Szmatloch

  Godka

  język śląski

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Wilijo z mockom i siymiyniotkom

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Downi, zaniym wszyscy siedli za stołym, musieli sie porzonnie "łoblyc" (ubrać). Niy godziyło sie być w "laciach" (papuciach bez piynty), "hausklajdzie" (tyż "hazuce" - podomce) abo "zopasce" (fartuchu). Jodało sie w kuchni abo izbie, byle w kupie, przi jednym stole.

  23.12.2023 | 11:37

  Godka

  język śląski

  

• Pogodomy se po ślonsku. Pniokowy, morchle i bosy chlyb

  lekcja śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Za Niymca dlo kożdy porzonny ślonski kobiyty nojważniyjsze były: Kinder, Kueche i Kirche - bajtle, kuchnia i kościoł. Wynokwiył to cysorz Wiluś II i tukej wszyscy sie tego czimali.

  18.11.2023 | 11:29

  Barbara Szmatloch

  godka

  język śląski

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Jak łodzyskiwałach utracono dymokracjo

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Tym, kerzi nami "reskiyrowali" (rządzili), sie zdowało, że my som ciymni jak prestabaka.

  21.10.2023 | 11:40

  Barbara Szmatloch

  godka

  język śląski

  pogodomy se po ślonsku

  

• Pogodomy se po ślonsku. Niy kupujcie kota w miechu

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Kożdy z nos musi wiedzieć przi kym "postawić krziżyk" (na kogo zagłosować) i "na kym go postawić" (kogo wykluczyć), bo potym mogymy mieć "krziż Pański" (utrapienie) i "machy" (miny) choćby "ściepńiyńci" (zdjęci) z krziża.

  07.10.2023 | 11:23

  godka

  język śląski

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Cud przebocynia, pojednania i przonia

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Kej żech se wszysko poukłodała w gowie wyszło na to, że musiałabych kożdy tydziyń łazić na jakoś pońć, bo tyla mom intyncjow.

  19.08.2023 | 13:46

  Godka

  język śląski

  lekcje śląskiego

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Żyniaty kopruch i binder we fligi

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Padajom, że "łod świynty Anki (tyż Hanki) zimne wiecory i ranki". I choć bydzie niyroz gorko, ło "doncu" (upale) mogymy poleku zapomnieć.

  05.08.2023 | 10:43

  Barbara Szmatloch

  godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Placpatrony, makrony i larmo w szizbudzie

  Lekcje Śląskiego

  Barbara Szmatloch

  U mie w doma na łodpustowy łobiod musiała być gyńś i dwojake kloski - biołe gumiklyjzy i corne z surowych kartofli. A do kawy swojski kołoc, kyjzykuchyn i makrony ze sztandu.

  29.07.2023 | 11:34

  Barbara Szmatloch

  godka

  język śląski

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Bergowa wongla i niuchanie sznuptabacki

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Terozki lody idzie dostać na kożdym kroku, nawet w zima. Pewnikym wszyske som dobre, ale i tak spominajom mi sie lody "Mewa", "Bambino", "Calypso" i "Pingwin", bo to som smaki naszy modości, kej my byli gryfni i zdrowi.

  15.07.2023 | 15:13

  Godka

  język śląski

  lekcje śląskiego

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Rajza landauerym, szifym i szłapcugym

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Nareście bajtle majom "feryje" (wakacje), a "łojce" (rodzice) bierom w robocie "fraj" (wolne) i wszyscy bydom "rajzować" (podróżować). Jedni autokym, "fligrym" (tyż "flugcojgym" - samolotem) abo "szifym" (statkiem), inksi "cugym" (pociągiem) i na "kole" (rowerze), a niykerzi "szłapcugym" (piechotą) abo "ino" (tylko) palcym po mapie.

  01.07.2023 | 19:42

  godka

  wakacje

  

• Pogodomy se po ślonsku. Niymoc w trownicy i łostomajte kiszki

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  W telefonie momy wszysko krom klapsznity i szolki z gorkom bonkawom. Ftoś wraziył tam nawet krokomiyrz, i to z buckym, kery dowo nom znać, jak szafnymy ze 10 000 krokow.

  17.06.2023 | 20:42

  Barbara Szmatloch

  godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Kapka giftu i maras pod sztrołdeklym

  lekcja śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Kożdy dbo ło swoje i durch "flyjguje" (pielęgnuje): chałpka, zegrodka, autok, "koło" (rower), "ancug" (ubranie), "lakszuły" (lakierki), "erbniony" (odziedziczony) "kafyserwis" (serwis kawowy) Rosenthala, a niyroz nawet "klamory", "klamoty" (rupiecie) i "klonkry" (graty) ino beztoż, że som nasze.

  03.06.2023 | 11:38

  Barbara Szmatloch

  Godka

  śląsko godka

  

• Nojgryfniyjszy jes Dziyń Matki. U jednych Mama, Matusia, Mamulka i Mamusia, u inkszych Mutter i Mutti, a nawet Maminka

  dzień matki

  Barbara Szmatloch

  Moglibymy zaś mieć dugi łikynd, bo downi Zesłanie Ducha Świyntego na Nojświyntszo Paniynka i apostołow "fajrowało" (świętowało) sie aże trzi dni i po Wielkanocy i "Godnych Świyntach" (Bożym Narodzyniu), łone było nojważniyjsze.

  26.05.2023 | 18:26

  Barbara Szmatloch

  godka

  lekcje śląskiego

  pogodomy se po ślonsku

  

• Pogodomy se po ślonsku. Majowka bez Eliasza i Pistulki

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Prastarzikom kazowali wiyszać niymiecko z hakynkrojcym, potym starzikom cerwono rusko. A za komuny nawet ta bioło-cerwono niy była richtich nasza.

  29.04.2023 | 12:36

  Barbara Szmatloch

  Godka

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Zielony Gustlik i Budda w kamerliku

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Za staryj Polski Chińcyki szwyndały sie u nos po chałpach i handlowały bawidkami, a nawet figurkami Buddy, kere idzie casym znolyź na gorze abo w kamerliku.

  15.04.2023 | 11:21

  Barbara Szmatloch

  Godka

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Gromnica zimy połowica

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Moja mamulka wierzyła, że gromnica jes jak światłoś wiekuisto kero pokazuje droga do nieba

  28.01.2023 | 11:34

  Barbara Szmatloch

  Godka

  język śląski

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Moc, coby przetwać, i kapka uciechy

  boże narodzenie

  Barbara Szmatloch

  Świynta za "gurtym" (pasem) i chnet nawiedzi nos Dzieciontko. Styknie przirychtować bioły, "cajgowy" (lniany) "tisztuch" (serweta) z "bortom" (lamówką) z bawełniany "szpicki" (koronki), a na niym postawić krziż, "lojchter" (świecznik), sol, konsek chleba i piniondze - papiorzane i "klepoki" (monety), coby tego nom niy brakowało.

  23.12.2022 | 10:14

  Barbara Szmatloch

  godka

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Kranc ze sztatice i gyszichty na binie

  Lekcje Śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Na "nasze" (łojcow, starzikow, babow i chopow) groby chodzymy durch - podloć, wyciepnońć stare i zaniyś nowe blumy, no i łopucować dynkmal, coby sie miechtoł.

  22.10.2022 | 11:36

  Barbara Szmatloch

  godka

  język śląski

  

• Pogodomy se po ślonsku. Jak sie skońcył sabat heksow z hołdy

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Nasza godka słychać już w prowdziwych tyjatrach. Przodzi był "Cholonek" Janoscha, potym "Hanka" łod Alojza Lyski, a terozki "Heksy z hołdy" w Miyjskym Cyntrum Kultury w Rudzie Ślonski.

  16.10.2022 | 14:48

  godka

  pogodomy se po ślonsku

  Ruda Śląska

  teatr

  

• Pogodomy se po ślonsku. Szkoda chopa, co poradziył spokopić Ślonsk

  Lekcje Śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Ino w berach i bojkach wszyscy se przajom, dugo żyjom i majom sie dobrze. Nom prziszło żyć w casach, kej wojna durch "klupie" (puka) do naszych dźwiyrzow, choć na razie bez "tankow" (czołgów) i "kanonow" (armat). Ale styknył zakryncony "kokotek" (kurek) z gazym, żeby zawalył nom sie cołki świat. A wongel, kerego my mieli "za tyla" (pod dostatkiem), hned bydymy łoglondać ino w kościele, kaj na łołtorzach stojom wydubane ś niego figurki świynty Barborki.

  08.10.2022 | 11:36

  Barbara Szmatloch

  Godka

  język śląski

  

• Pogodomy se po ślonsku. "Drociorz" i próżno blaza istnego

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Niy ino my sie "aszymy" (chwalimy) tym, że sommy robotni, ale tyż inksi tak ło nos godajom. Ponoć po "szwongu" (zapale) do roboty zaroz idzie poznać Ślonzoka. Psinco prowda, może tak było hań downo.

  03.09.2022 | 11:25

  Barbara Szmatloch

  godka

  śląsko godka

  

• Na wongel godali corne złoto i zaniydugo richtich bydzie łon tyla wert

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Coby tak szło tyn gorki "luft" (powietrze), kery terozki momy blank za darmo, "forantować" (gromadzić). Stykłoby wrazić go do krałzow i postawić na "fachach" (półkach) w pywnicy jak komporty. Kej chyci "siaroński" (siarczysty) mroz, byłoby jak znoloz. Wongel tyż idzie kupić na ibrich, bo przeca niy "zgeruje" (sfermentuje) ani dziury niy wyleży, ale trza za niego zabulić wszyske piniondze.

  15.08.2022 | 20:31

  Barbara Szmatloch

  godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Titanie na farnym placu

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Nastoła moda, coby na świyntego Krzisztofa świyńćić autoki i skuli tego "zafropowane" (zakorkowane) som "farne" (kościelne, przi "farze" - probostwie) place i jedyn na drugego "tito" (tyż "titko" - trąbi) coby sie bliży wciś.

  23.07.2022 | 11:37

  Barbara Szmatloch

  Godka

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Charpyńcie w dzichtach i na holcplacach

  pogodomy se po ślonsku

  Barbara Szmatloch

  Nogle sie łokozało, że nawet na Wiyrchniym Ślonsku, kery zawdy stoł na wonglu, niy bydzie w zima cym "hajcować" (palić). Toż trza sie brać za "forantowanie" (gromadzenie) "charpyńci" (chrustu).

  11.06.2022 | 11:43

  Barbara Szmatloch

  Felieton

  Godka

  Lekcje Śląskiego

  

• VIII Diktand Godki Ślonskij. "Na smog ze polynio bez ta zima za wiela niy halatali. Ludzie pomiyniyli piece i luft je lepszy"

  Rybnik

  Adrian Karpeta

  Między innymi z wyrazami "wiyncyj", "bardzij" i "tyż" zmierzyło się 40 osób, w tym autorzy śląskich książek, ale zajęli odległe miejsca.

  29.05.2022 | 14:58

  dyktando

  godka

  kopalnia Ignacy

  Śląskość

  

• Pogodomy se po ślonsku. Szukanie kamratow na zidlongach

  lekcja śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Chnet bydymy fajrować Dziyń Bajtlow. Przodzi niy było żodnego Dnia Dziecka, dopiyro za staryj Polski zacli łobchodzić na Ślonsku świynto dzieci, ale bylekej.

  28.05.2022 | 12:36

  Barbara Szmatloch

  Godka

  język śląski

  śląsko godka

  

• Pogodomy se po ślonsku. Blyndka w krałzie i kopyrtki w autoku

  Barbara Szmatloch

  Barbara Szmatloch

  Downi jak była biyda, to ludzie brali w konzomach "towor" (zakupy) na "heft" (zeszyt), "pomp", "borg" abo na "krycha" (kredyt). Ale kożdy dug trza "abcalować" (spłacać), inacy zacnom nos "fantować" (tyż: wystawiom na "supasta" - licytacja). A dzisiej niy ma z cego.

  14.05.2022 | 10:23

  godka

  lekcje śląskiego

  

• Pogodomy se po ślonsku. Nasze starziki godali, że coś jest "pewne jak w ruskym banku"

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Downi "dlo przigody" (na wszelki wypadek) nojlepi było mieć skukane złocioki abo czimać piniondze w "szporkasie" (skarbonce). Była niom "krałza" (słoik) zakopano pod "stromym" (drzewem) w zegrodce.

  19.03.2022 | 08:02

  Barbara Szmatloch

  godka

  pogodomy se po ślonsku

  

• Pogodomy se po ślonsku. Sztaplowanie buchow i śmiyszny patron

  śląsko godka

  Barbara Szmatloch

  Ponoć piyńć miljonow Polokow niy mo w chałpie żodny ksionszki. Toż nawet niy majom "boroki" (biedacy) co wrazić pod "almaryjo" (szafę), kej sie "kolybie" (kołysze)

  20.11.2021 | 07:40

  Barbara Szmatloch

  godka

  język śląski

  

• Pogodomy se po ślonsku. Jak skisz zokow idzie sie poczaskać

  lekcje śląskiego

  Barbara Szmatloch

  Padajom, że jak ftoś mo pecha, to nawet w drzewnianym kościele dostanie cegłowkom w łeb. Pech doś dugo mie łomijoł, ale niydowno poszoł na całego. Noprzod dopod moje "bryle" (okulary), potym "rozlajerowoł" (rozregulował) mi komputer "na amyn" (całkowicie), a zaniydugo zasadziył sie na moj łeb.

  12.09.2021 | 14:43

  Barbara Szmatloch

  godka

  Rybnik

  

• Pogodomy se po ślonsku. Muterliczka kero przoła kożdy nacji

  język śląski

  Barbara Szmatloch

  Tak se myśla, że Ponboczek kozoł Ewie i Adamowi, coby zaludniali ziymia niy po to, żeby sie potym ludzie "prali" (bili), ale pomogali jedyn drugymu. Ino my sie w tym "blank" (całkiem) "potraciyli" (pogubili) i jak jes, kożdy widzi.

  03.09.2021 | 02:55

  Barbara Szmatloch

  godka

  

• Na Ślonsku godomy i bydymy godać. Żadne ustawy tego nie zmienią

  śląsko godka

  Józef Krzyk

  Nie ma sensu tracić czasu na walkę o uznanie ślonskiej godki za język regionalny. Ani obecna, ani żadna inna władza w Polsce na to się nie zgodzi. Ale nie jest w stanie zakazać Ślązakom godać. Chodzi tylko o to, by godać ciekawie i mądrze.

  28.07.2021 | 18:51

  godka

  język śląski

  

• Poseł Łukasz Kohut z Rybnika udowodnił Europie, że ślonska godka to odrębny język

  śląsko godka

  Dariusz Kortko

  Łukasz Kohut, poseł do Parlamentu Europejskiego z województwa śląskiego, wygłosił przemówienie w godce. Tłumacze z polskiego nie dali rady.

  28.07.2021 | 16:43

  godka

  język śląski

  Parlament Europejski

  

• Ponad pół miliona osób mówi każdego dnia po śląsku, ale Ślązaka państwo nie widzi

  śląsko godka

  Przemysław Jedlecki

  Historia walki Ślązaków o uznanie ich mowy za język regionalny to nie tylko pokaz siły coraz bardziej scentralizowanego państwa. To także prezentacja obłudy polityków od lewa do prawa.

  28.07.2021 | 07:45

  godka

  język śląski

  polityka